Co to jest uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA)?

Potrzeba wzmocnienia uwierzytelniania

Tradycyjne uwierzytelnianie oparte wyłącznie na haśle jest podatne na wiele zagrożeń. Hasła mogą być słabe, łatwe do odgadnięcia, używane ponownie w wielu serwisach, a także mogą zostać skradzione w wyniku ataków phishingowych, keyloggerów czy wycieków danych z serwisów. MFA dodaje dodatkową warstwę zabezpieczeń, sprawiając, że nawet jeśli atakujący pozna hasło użytkownika, nadal będzie potrzebował co najmniej jednego dodatkowego czynnika, aby uzyskać dostęp do konta.

Kategorie czynników uwierzytelniających

Wyróżnia się trzy główne kategorie czynników uwierzytelniających, a MFA wymaga użycia co najmniej dwóch z nich:

• Coś, co wiesz (Knowledge factor): Informacje znane tylko użytkownikowi, takie jak hasło, kod PIN, odpowiedź na pytanie bezpieczeństwa.
• Coś, co masz (Possession factor): Przedmiot fizyczny posiadany przez użytkownika, taki jak telefon komórkowy (do otrzymywania kodów SMS lub powiadomień push), token sprzętowy generujący kody jednorazowe (OTP – One-Time Password), karta inteligentna, klucz bezpieczeństwa USB (np. YubiKey).
• Coś, czym jesteś (Inherence factor): Unikalne cechy biometryczne użytkownika, takie jak odcisk palca, skan tęczówki lub siatkówki oka, rozpoznawanie twarzy, geometria dłoni, wzorzec głosu.

Uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA) wykorzystuje dwa czynniki z różnych kategorii. MFA może wykorzystywać dwa lub więcej czynników.

Przykłady implementacji MFA

W praktyce MFA może być realizowane na różne sposoby:

• Hasło + kod SMS: Użytkownik podaje hasło, a następnie wpisuje kod jednorazowy otrzymany SMS-em na zarejestrowany numer telefonu. (Metoda popularna, ale uważana za mniej bezpieczną ze względu na ryzyko przechwycenia SMS).
• Hasło + kod z aplikacji uwierzytelniającej: Użytkownik podaje hasło, a następnie wpisuje kod jednorazowy (TOTP – Time-based One-Time Password) wygenerowany przez specjalną aplikację na smartfonie (np. Google Authenticator, Microsoft Authenticator, Authy).
• Hasło + powiadomienie push: Użytkownik podaje hasło, a następnie musi zatwierdzić logowanie na powiadomieniu wysłanym na jego smartfon za pośrednictwem aplikacji uwierzytelniającej.
• Hasło + klucz bezpieczeństwa USB: Użytkownik podaje hasło, a następnie musi włożyć klucz USB do portu i go dotknąć. Jest to jedna z najbezpieczniejszych metod.
• Hasło + biometria: Użytkownik podaje hasło, a następnie potwierdza tożsamość za pomocą odcisku palca lub skanu twarzy na swoim urządzeniu.
• Logowanie bezhasłowe (Passwordless) z MFA: Coraz popularniejsze stają się metody logowania niewymagające hasła, ale nadal oparte na wielu czynnikach, np. przy użyciu klucza bezpieczeństwa lub biometrii w połączeniu z zarejestrowanym urządzeniem.

Znaczenie MFA dla bezpieczeństwa

Wdrożenie MFA jest obecnie uznawane za jedną z najważniejszych i najskuteczniejszych metod ochrony kont użytkowników i systemów przed nieautoryzowanym dostępem. Znacząco utrudnia przejęcie konta nawet w przypadku kompromitacji hasła. Jest to standardowa rekomendacja bezpieczeństwa dla wszystkich usług online, zwłaszcza tych przechowujących wrażliwe dane.

Podsumowanie

Uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) to kluczowy mechanizm bezpieczeństwa, który wymaga od użytkownika przedstawienia co najmniej dwóch różnych dowodów tożsamości podczas logowania. Poprzez dodanie dodatkowych warstw weryfikacji, MFA znacząco zwiększa ochronę kont przed nieautoryzowanym dostępem w porównaniu do tradycyjnego uwierzytelniania opartego tylko na haśle. Wdrożenie MFA jest obecnie standardem dobrej praktyki w zakresie cyberbezpieczeństwa.